Đông y điều trị bệnh gout thường dựa vào chứng và mạch đồng thời kết hợp với việc ăn uống kiêng cử đúng mức. Dưới đây là 2 mô thức tiêu biểu.
2 mô thức tiêu biểu của bệnh gout trong Đông Y
Để điều trị bệnh gout hiệu quả cần chú ý các giai đoạn bệnh
– Cần chú ý đến các giai đoạn phát triển của bệnh: Lần đầu hay tái phát 2-3 trở lên, sưng đỏ hay không sưng, khớp chưa hay có biến dạng.
– Nếu là thể cấp tính, chủ yếu dùng pháp trị “Thanh nhiệt, khu phong trừ thấp, thông lạc” (tham khảo thêm các bài thuốc kinh nghiệm thể cấp tính)
– Nếu là thể mãn tính, thường kèm theo “đàm thấp, hàn ngưng, huyết ứ”, nên dùng pháp “Trừ thấp, hóa đàm, ôn kinh tán hàn, hoạt huyết thông lạc” (tham khảo thêm các bài thuốc thể mãn tính)
– Bệnh lâu ngày thường làm khí huyết suy yếu, âm dương bất hòa, cần bồi bổ khí huyết Can Thận để nâng cao chính khí
Chế độ ăn uống kiêng cử trong điều trị bệnh gout
Cần tây tốt cho bệnh nhân điều trị bệnh gout
– Vào lúc bệnh tấn công, nên tạm ngưng ăn thịt, cá, các loại tinh bột (bánh mì, cơm, phở, hủ tiếu, bột sò, mì gói), chỉ nên ăn rau xanh và trái cây tươi trong vòng 2 tuần lễ. Nước ép rau quả tươi là thứ thực phẩm tốt nhất cho người bệnh.
– Uống nhiều nước tinh khiết, chủ yếu là nước chưng cất. Tránh uống nước máy công cộng. Nước rau cần tây, dâu tây và quả anh đào có tính trung hòa uric acid nên ăn nhiều rất có lợi cho việc tẩy độc.
– Kiêng ăn dầu mỡ, thịt, cá, gà, tôm, cua, mắm tôm, cà pháo, cà tím, đồ cay nóng, rượu các thứ thực phẩm có chứa Purines một hợp chất hữu cơ góp phần tạo ra uric acid, gồm: Cá trổng, cá mòi, cá hồi, cá trích, trai, lá lách, măng tây, nước lèo, nước sốt, nước canh thịt, các loại nấm, bánh paté, bánh ngọt .
– Dùng hạn chế caffeine, bông cải, đậu khô, đậu lăng, trứng gia cầm, bột yến mạch, đậu Hòa Lan, rau mồng tơi Mỹ, và những thực phẩm có trộn men rượu ().
– Năng tập thể dục và chọn môn tập nhẹ nhàng, vừa sức. Nếu có béo phì, hay cố gắng giảm cân. Hễ trọng lượng giảm thì mức uric acid trong huyết tương cũng giảm. Tuy nhiên, không nên thực hành các phương pháp giảm cân nhanh bằng cách nhịn đói, bởi vì cơ thể thiếu ăn hơn 3 ngày, uric acid sẽ riết ra nhiều hơn.
2 phương dược dùng trong điều trị bệnh gout
Phương thuốc điều trị bệnh gout
Bài 1: Thể bệnh cấp tính
– Triệu chứng: Nhiều khớp cùng đau, cảm thấy đau ghê gớm, sưng to nhưng không đỏ nóng như thể cấp tính, co duỗi khó khăn, khớp biến dạng cong queo u sù như mắt tre, màu da tím đen, tê dại, chườm nóng dễ chịu, sắc lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng, mạch đi Trầm Huyền Khẩn
– Nguyên nhân: Đây là triệu chứng của “Hàn thấp ứ trệ”
– Pháp trị: Thanh nhiệt, khu phong trừ thấp, thông lạc
– Công thức
Chế xuyên ô 05g (sắc trước)
Tế tân 05g
Toàn đương qui 12g
Xích thược 12g
Uy linh tiên 10g
Thổ phục linh 15g
Tỳ giải 12g
Ý dĩ nhân 20g
Mộc thông 10g
Quế chi 06g
Sắc uống ngày 1 thang
–Gia giảm:
Sưng đau nhiều, cứng khớp, rêu lưỡi trắng bẩn và dày, mạch đi Hoãn Hoạt là do đàm trọc ứ trệ, gia thêm chích Bạch cương tằm 10g, Xuyên sơn giáp 10g, tạo giác thích 12g, hy thiêm thảo 30g, hải đồng bì 30g để hoạt lạc trừ đàm.
Đau dữ đội, đau như dùi đâm, lưỡi tím bầm, mạch đi Sáp là do ứ huyết, gia thêm Ngô công (con rết) 02 con, toàn yết (bò cạp) 05g, diên hồ sách (sao) để hoạt huyết chỉ thống.
Đau lưng mỏi gối, đàn ông liệt dương, đàn bà lãnh cảm, chân tay lạnh sợ lạnh, mạch đi Trầm Hoãn vô lực là do thận dương hư, gia thêm Phá cố chỉ 10g, Nhục thung dung 12g, Cốt toái bổ 15g để bổ thận tráng dương chỉ thống.
Nếu khí huyết lưỡng hư, gia thêm Hoàng kỳ 20-30g, Đương qui 12-15g, Nhân sâm 12-15g, Bạch truật 12-15g.
Bài 2: Bài thuốc: “Gia vị tam diệu thang”
Bệnh gout có thể được điều trị bằng các thảo dược Đông y
– Biện chứng Đông y: Thấp nhiệt hạ chú
– Pháp trị: Thanh nhiệt táo thấp, trừ thấp, hóa đàm, ôn kinh tán hàn, hoạt huyết thông lạc
– Công thức
Thương truật 15g
Hoàng bá 12g
Ý dĩ nhân 30g
Ngưu tất 12g
Mộc qua 12g
Thanh đại 06g
Hoạt thạch 15g
Tri mẫu 10g
Kê huyết đằng 30g
Đương qui 15g (sau tăng lên 30g)
Xích thược 15g
Tỳ giải 12g
Bạch cương tâm 30g
Sắc uống ngày 1 thang
– Hiệu quả lâm sàng:
Trịnh Tấn Thành 45 tuổi, có tiền sử mắc bệnh thống phong đã hơn 15 năm. Lúc đầu, khớp ngón chân cái bên phải sưng đỏ, nóng đau như bỏng lửa.
Về sau lan dần tới khớp cổ chân phải rồi truyền qua khớp gối trái. Đau khủng khiếp, tái phát nhiều, cả khu vực phù đỏ như tôm luộc, mồ hôi toát ra đằm đìa, ban đêm đau nhiều hơn ban ngày, thậm chí sợ cả tiếng động.
Giải pháp trị liệu đầu tiên, một bệnh viện cho tiêm morphine để khống chế cơn đau nhưng không mấy hiệu lực. Bệnh nhân được chuyển qua một bệnh viện khác, làm xét nghiệm máu, thấy ure huyết 6.21 mg%, chẩn đoán bệnh thống phong nhưng xương chưa có dấu hiệu biến đổi.
Cho dùng thuốc Colchicin và Cortison thấy giảm đau nhưng lại gây nhiều phản ứng phụ váng đầu, buồn nôn. Đổi qua dùng thuốc Sulfamid thì không có tác dụng.
Về sau các triệu chứng càng nặng dần, thời gian phát tác dài hơn. Xét nghiệm máu lần nữa, thấy uric tăng 7.35mg%, huyết trầm 40mm/giờ.
Chụp X-ray thấy đoạn đầu xương số 1 bàn chân phải bị ăn mòn khuyết, khoang giữa các khớp có dấu hiệu tăng sinh (mọc gai), đốt ngón chân hôi ngắn lại. bệnh nhân tự xin điều trị bằng Đông y.
Khi đến trị, bệnh nhân đang trong tình trạng đau đớn cực độ, đi phải chống gậy và phải có người đỡ, xương ngón chân cái, mắt cá chân phải và đầu gối trái xưng đỏ như tôm luộc, nóng, nước tiểu vàng đỏ, rêu lưỡi vàng đen dày mà ướt nhuận, mạch đi Tế Sác. Chẩn đoán bệnh thuộc thể “Thấp nhiệt hạ chú”.
Khi dùng các sản phẩm thào dược điều trị bệnh goup cần kiên nhẫn và sử dụng diều đặn
Sau khi cho bệnh nhân uống 6 thang thuốc “Gia vị tam diệu thang” thấy các ngón chân bớt sưng đau, rêu lưỡi bớt vàng đen, đi lại không cần chống gậy.
Vẫn giữ nguyên phương thang, tăng lượng Đương qui lên tới 30g, gia thêm Bạch cương tằm 30g, cho uống tiếp 6 thang nữa thì thấy các triệu chứng sưng đỏ nóng đau biến mất, bệnh nhân đi lại dễ dàng, không cần chống gậy, rêu lưỡi sạch trơn.
Vẫn giữ nguyên phương thang, gia thêm Mộc thông 10g, Ty qua lạc 10g, uống tiếp 6 thang, tổng cộng trước sau 18 thang, sức khỏe hồi phục gần như hoàn toàn.
Bệnh nhân xin xuất viện nhưng vẫn khuyên mang thuốc về nhà tiếp tục uống thêm một thời gian nữa để ngừa tái phát. Sau 1 tháng, cho xét nghiệm lại, thấy uric huyết ở mức 4.55mg%, huyết trầm giảm ở mức 4mm/giờ.
Vậy là sức khỏe đã ổn định. Tuy nhiên, vẫn khuyên bệnh nhân dùng thêm thuốc ở dạng hoàn để củng cố kết quả.
Sau 6 tháng, chụp X-ray, thấy chỗ khớp mòn khuyết và mọc gai đã cải thiện nhiều, chất lượng xương gần như bình thường. Đánh giá, bệnh khỏi 99%.
– Bình luận:
Thảo dược Thống phong của nhà thuốc Hoa Đà là phương thuốc được thừa kế từ 2 bài thuốc trên
Ca bệnh thống phong này thuộc phạm vi chứng “Thấp nhiệt tý” trong Đông y trong khi Y học hiện đại xem thống phong là một bệnh dị thường do chuyển hóa uric acid trong cơ thể.
Theo kinh nghiệm Đông y, tuy các thầy thuốc y học cổ truyền biết bệnh thống phong khá sớm từ 3-4 nghìn năm trước Công Nguyên, nhưng nói chung chỉ qui nạp vào bệnh “phong thấp, viêm khớp” hoặc “Viêm khớp có mủ”.
Đông y dựa vào biện chứng để luận trị.
Triệu chứng nóng đỏ, sưng tấy, đau sức thuộc phạm trù “Dương chứng, nhiệt chứng” nhưng “ Dương” tính thì thường phát ở phần trên cơ thể, chỉ “Thấp nhiệt” mới có đặc điểm rót xuống dưới, kèm thêm rêu lưỡi vàng đen, thì rõ ràng nguyên nhân đã được xác định.
Bài thuốc “Gia vị tam diệu thang” vốn là phương trị “Tháo thấp thanh nhiệt” kèm thêm tính “thư cân hoạt lạc, giảm đau” nên việc trị bệnh cả ngọn lẫn gốc đạt được thành công.
Hy vọng với 2 phương thuốc trên đã giúp cho bạn trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh gout. HoadaVietNam mong rằng bạn đã có thêm cho mình những kiến thức hữu ích để bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như gia đình bạn.
Theo HoaDaVietNam